Wij spraken Marjolein van Steen (ruimtelijk strateeg gemeente Amersfoort) en Erik van Langen (adviseur ecologie, inpassing en natuurcompensatie bij Rijkswaterstaat).
In totaal gaat het om ongeveer 50 hectare natuur dat moet worden gerealiseerd als gevolg van de aanpassing van het knooppunt en de verbreding van de A1 en de A28 in de omgeving. Dat is net zoveel als 75 voetbalvelden. Om te bepalen waar wordt gecompenseerd, is de werkgroep Natuur opgericht, die wordt voorgezeten door de provincie Utrecht, en waar Marjolein en Erik onderdeel van uitmaken. Ook de provincie Gelderland, waterschap Vallei en Veluwe en de gemeenten Amersfoort, Nijkerk en Leusden zijn betrokken.
Hoe bepaalt de werkgroep welke natuurcompensatie van toepassing is en welke locaties in aanmerking komen?
Wat je aantast, moet je herstellen
Van Steen vertelt waarom bos- en natuurcompensatie zo belangrijk is: “De compensatie is een verplichting van Natuurnetwerk Nederland. Als je natuur aantast dan moet je dat ook herstellen. Minstens zo volledig, maar bij voorkeur meer. En natuurlijk het liefst in de buurt van de plek waar de natuur verloren is gegaan. Op deze manier werken we aan een betere bereikbaarheid van Nederland, zonder dat dit ten koste gaat van de natuur.”
Bos- en natuurcompensatie
Belangrijk om te weten is, dat Rijkswaterstaat altijd op zoek gaat naar een zo groot mogelijk aaneengesloten gebied om te compenseren. Er kan zowel bos als natuur gecompenseerd worden. Van Langen: “We maken onderscheid tussen bos- en natuurcompensatie. Het komt regelmatig voor dat er natuur verloren gaat bij de aanleg van een nieuwe weg. Met natuurcompensatie wordt elders een ander natuurgebied gecreëerd, vaak door landbouwgrond in te richten als natuurgebied. Als er bomen worden gekapt bij werkzaamheden, moeten er op een andere plek nieuwe bomen geplant worden.”
Melksteeg en Wincoop
De eerste bos- en natuurcompensatie voor knooppunt Hoevelaken is al gerealiseerd. Wincoop is een gebied aansluitend aan het Hoevelakense Bos en is in 2020 al gerealiseerd met 4 hectare nieuwe natuur. Grasland en houtsingels (natuurlijke erfafscheiding) zijn aangebracht en door inrichting en beheer ontwikkelt het gebied zich tot een kruidenrijk grasland met veel insecten, kleine dieren en vogels. Het tweede compensatiegebied, Melksteeg, is volop in ontwikkeling. Dit ligt ten westen van Amersfoort en ligt tegen Soest aan. Van Langen: “Dit gebied omvat 15 hectare, dus hiermee wordt al een aardig stuk gecompenseerd.”
Melksteeg: oog voor samenwerking en de natuur
Het bijzondere aan Melksteeg is dat het in plaats van landbouwgebied nu de bestemming van natuurgebied krijgt. “De grond van Melksteeg is gekocht door de gemeente Amersfoort met het oog op natuurcompensatie voor een eigen project”, zo licht Van Langen toe. “De gemeente had door aankoop van het gebied de beschikking over 19 hectare grond. Rijkswaterstaat heeft van 15 hectare van dit land gebruik kunnen maken voor de benodigde natuurcompensatie.” Zo wordt er niet alleen samengewerkt aan een betere bereikbaarheid maar ook aan nieuwe natuur, wat voor iedereen voordelen biedt. Samen met de gemeente Amersfoort werkte Rijkswaterstaat vervolgens aan een realisatie overeenkomst, met oog op de natuur, deze is nu bijna afgerond en kan in de komende jaren uitgevoerd worden.
Meer weten over de eerdere realisatie van Wincoop? Lees dan hier het interview met Aart van Wincoop.